Girişimci olan tüm bireyler iş kurma aşamasını tamamladıktan sonra şirketlerini, kurdukları işleri bulunduğu konumdan daha ileriye taşıyarak faaliyet alanlarını genişletmek ister. Tabiki bunu gerçekleştirebilmek için bazı noktalara özellikle dikkat edilmesi gerekir. Bu süreçte en önemli şey pazarlama planının hazırlanmasından sonra iyi bir pazarlama stratejisinin uygulanmasıdır. Bu sayede hem rakip firmalarınızdan farklılaşarak sıyrılırsınız hem de onlarla rekabet edebilecek hale gelip önlerine geçme şansını elde edebilirsiniz.

Bugünkü piyasa şartlarına bakıldığında çoğunda bir doygunluk olduğunu ve pazarlaması (marketingi) yapılan ürünlerin çoğunun birbirinin adeta aynısı olduğu görülmektedir. Çünkü insanlar risk almaktan korkar. Bunların tümü beraberinde kar marjının daima baskı altında tutulmasına ve bu da gelişimin (inovasyon) çok ufak ufak yaşanmasına sebep olmaktadır.

Piyasada durum buyken fark yaratacak, o piyasada yankı uyandıracak bir ürün geliştirilebilir mi? Geliştirilebilirse nasıl bir yol izlenmeli? Evet kesinlikle geliştirilebilir ve inanmayacaksınız ama ketşap şişesi bu konuda en güzel örneklerden biridir. Nasıl mı?

Ketçap Şisesindeki İnovasyon Sırrı

Ketçap tarihsel olarak bakıldığında hayatımızda yaklaşık olarak 150 senedir var olan bir sostur. Bu alanda ilk büyük ketçap üreticisi ise “Heinz” isimli ABD merkezli firma olmuştur. Bu ürünün satışa sunulmasıyla birlikte ürüne olan ilgi de artmıştır. Bu müşterilerden gelen talebe rağmen Heinz firması düşük fiyatlara kırılgan yapıda olmanın önüne geçememiştir. Yani rekabet arttıkça ortaya bir fark koyması gerektiği için bir arayış içerisine girildi.

Bu şekilde ekonomik anlamda dar bir ortamdan çıkış bulabilmek isteyen Heinz firması ketçap şişesinin tasarımında değişiklik yapmaya karar verdi. Bugün tüm ketçap şişelerinde kapak şişenin altında bulunur. Yani standart yapı olan üst kapak kavramı ketçap şişelerinden tam terse dönmüş durumdadır.

İşin enteresan tarafı ise bu inovasyonun Heinz firması tarafından bulunmamış olmasıdır. Çoğu şampuan şişesi incelendiğinde onların da kapağının alt kısımda olduğunu görürsünüz. İşte şampuan satan firmalar alttan kapaklı şişeleri ilk tasarlayanlardır. Bakıldığında çok büyük bir teknolojik tasarım gibi gözükmeyen bu değişim aslında o şiede tutulan ürünle ilgili akıbeti tasarım stratejisi ile nasıl değiştirilebileceğini gözler önüne sermiştir.

Ketçap kapağının altta değil de üstte olduğu zamanlarda hem bu ürünü tüketenler hem de üretenler belli başlı sorunlarla yüzleşmekteydi. Üstten kapaklı durumda ketçap şişenin alt kısmında yoğunlaşmakta ve kullanılmak istendiğinde patates, makarna gibi yiyeceklerin üstüne dökülmesi zor bir hal almaktaydı. bu zorluğu aşmak isteyen tüketiciler kimi durumda düğümlenmiş poşeti yırtmak gibi şişeyi bıçakla parçalamaya yöneliyordu. Yani ketçabı talep eden kitle hep vardı ama şişenin bu şekilde üstten kapaklı olması kullanımı fazlasıyla zorlaştırıyor ve buna üreticiler tarafından bir çözüm bulunması gerekiyordu.

Heinz firmasının yetkilileri bu durumu farkettikten sonra bir çözüm arayışına girdiler. 1971 yılı yapımı olan Carly Simon-Anticipation isimli şarkısıyla bir reklam hazırlamaya karar verdiler. Bu reklam 1978 yılında TV kanallarında yayınlandı. Reklamda ketçap şişesinin kapağının altta olacağı ve bu da tüketici açısından kullanımın çok daha kolay olacağını basit bir dille tüketiciye aktardı. Aynı zamanda da ürünün satılacağı kitleye değer verildiği alt bilgi olarak kişilerin hafızasına kazındı.

Heinz’ın yaptığı bu hamleyle birlikte 1978 yılı itibariyle ketçap kullanım oranı arttı ve tabiki de satışlarda bir tırmanma söz konusu olmaya başladı.

İstatistiki verilere bakıldığında reklam yayınlanmasının üzerinden geçen 1 sene sonra Heinz firması rakip firmalara kıyasla 3 kat daha fazla büyüyen bir firma oldu. İlerleyen senelerde ise Heinz’ın satışları hemen hemen her sene %20’ler civarında artış gösterdi. Burada elbette nüfus artsa da rakip firmalardan çalınan müşteriler daha büyük bir oranı kapsamaktadır.

Ketçap Şişesinden Çıkartılacak Ders

Pazarlama yaparken dikkat edilmesi gereken en önemli 2 şey kesinlikle ketçap şişesindeki değişim ile yapılan hamlelerden öğrenilebilir. Ortaya atılacak yeni fikirler ve inovasyon çoğunlukla çok büyük piyasa araştırmaları ile ortaya çıkmaz. İşte kimi zaman böyle ufak farkındalıklar zihinlerde yeni kapılar açılmasını sağlar.

Heinz’in şampuan şişelerinden bunu görüp attığı adımlar doğrultusunda bu ketçap sektöründeki tüm üreticilere yayılan bir adım oldu. Bu da bize şunu gösteriyor ki sizin dışınızdaki bir sektörde zaten var olan bir inovasyonu uygun ortamı oluşturarak kendi alanınıza uygulayabilir ve bu ufacık gibi gözüken adımdan çok büyük başarılar elde edebilirsiniz.

Pazarlamanın sizin gibi duygulara, fikirleri olan insanlara yapıldığı hiçbir zaman unutulmamalıdır. Eğer olayın temeline iner ketçaptaki örnekte olduğu ketçap sıkmanın üstten kapaklı şişe kullanarak zor olduğunu basit bir şekilde gözlemler ve empati yaparak bunu bir işken olmaktan kurtarırsanız bu örnekte olduğu gibi başarı elde etme şansını arttırırsınız.

Heinz bu noktada küçük adımla büyük başarı elde etmiştir. Çünkü müşteri deneyimine önem vermiştir ve piyasadaki inovasyonları yakından takip edip kendine uyarlamıştır.

İnsan yapısı gereği herhangi bir şeyi en az çaba ile başarmak ister. Siz de bir pazarlamacı olarak piyasayı incelediğinizde pazarlanmak olan bir ürünün aslında ufak birkaç değişiklikle müşterinin daha kolay kullanacağı bir hale geleceğini düşünüyorsanız Girişimcilik konusunda bir adım atarak bu ürünü daha kullanışlı hale getirip insanların kullanımına sunabilirsiniz.

Unutulmaması gereken en temel şey şudur: Müşteri deneyimi açısından ne kadar kolay ve sorunsuz bir ürün ortaya konulursa o kadar rakipler bir bir geride bırakılır.